Anwar bebas apabila mahkamah ketepikan sabitan liwat

Putrajaya 2 Sept _ Bekas Timbalan Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim dibebaskan hari ini selepas hampir enam tahun menjalani hukuman penjara apabila Mahkamah Persekutuan membenarkan rayuannya terhadap sabitan bagi kesalahan liwat.

Hakim-hakim Mahkamah Persekutuan Datuk Abdul Hamid Mohamad, Datin Paduka Rahmah Hussain dan Tengku Datuk Baharuddin Shah Tengku Mahmud menerusi keputusan majoriti 2-1 untuk mengetepikan sabitan dan hukuman penjara sembilan tahun yang dikenakan terhadap Anwar pada 2 Ogos, 2000.

Anwar, 57, pada 14 April, 1999 telah dijatuhi hukuman penjara enam tahun terhadap empat kesalahan rasuah berhubung penyalahgunaan kuasa dengan campur tangan dalam penyiasatan polis terhadap dakwaan salah laku seksual.

Anwar dibebaskan dari penjara hari ini iaitu genap enam tahun beliau dipecat daripada Kabinet.

Mahkamah turut mengetepikan sabitan dan hukuman penjara enam tahun terhadap adik angkat Anwar, Sukma Darmawan Sasmitaat Madja.

Mereka didapati bersalah meliwat pemandu keluarga Anwar, Azizan Abu Bakar, di apartmen Sukma di Tivoli Villa, Bangsar di sini antara Januari dan Mac 1993.

Anwar mengucapkan terima kasih kepada para hakim yang telah mengetepikan sabitan dan hukumannnya sambil berkata: "Semoga Allah Merahmati Anda."

Di luar mahkamah, beliau berkata kepada pemberita: "Syukur kepada Allah kerana semuanya sudah berakhir. Tetapi saya kekal komited dengan perjuangan saya bagi keadilan.

"Saya juga ingin menyuarakan penghargaan saya kepada perdana menteri."

Anwar tiba di mahkamah dengan berkerusi roda dan memakai "neck support" dari Hospital Kuala Lumpur, tempat beliau menjalani rawatan perubatan, diiringi beberapa buah kereta peronda polis serta motosikal pengiring.

Kenderaan itu seterusnya dilihat memasuki kawasan tempat letak kereta bawah tanah di bahagian belakang mahkamah.

Bagaimanapun wartawan dan jurugambar yang berada di situ tidak dapat masuk ke kawasan itu kerana ia kemudiannya dikunci.

Kira-kira 400 penyokong Anwar kelihatan berada di luar mahkamah, termasuk daripada Parti Keadilan dan PAS. Mereka mula memenuhi ruang kawasan mahkamah seawal 7 pagi.

Antara yang kelihatan berada di kawasan tersebut ialah Naib Presiden Keadilan Saifuddin Nasution Ismail, Setiausaha Agung PAS Nasaruddin Mat Isa dan anggota Parlimen Seputeh Teresa Kok Suh Sim.

Hakim Abdul Hamid dalam penghakiman setebal 88 muka surat berkata, pihak pendakwaan gagal membuktikan tanpa keraguan munasabah kes terhadap Anwar dan Sukma, seperti yang dikehendaki oleh undang-undang berkaitan, mengenai keterangan yang boleh diterima dan sejajar dengan prinsip undang-undang yang sudah termaktub.

Beliau berkata walaupun jika mahkamah mendapati ada keterangan bagi mengesahkan Anwar dan Sukma terlibat dalam kegiatan homoseksual dan terdorong untuk mempercayai bahawa perbuatan yang didakwa itu memang berlaku, tetapi mahkamah hanya boleh mensabitkan mereka sekiranya pihak pendakwaan berjaya membuktikan tanpa sebarang keraguan mengenai kesalahan itu.

Hakim Abdul Hamid berkata isu yang perlu ditentukan oleh mahkamah di akhir kes pendakwaan ialah sama ada mereka telah membuktikan tanpa keraguan munasabah bahawa Anwar dan Sukma telah meliwat Azizan di Tivoli Villa pada satu malam antara Januari dan Mac 1993, dan bagi Sukma pula, sama ada dia bersubahat dengan Anwar melakukan kesalahan itu.

Mahkamah menetapkan bahawa hakim yang mengendalikan perbicaraan seharusnya tidak menerima sesuatu pengakuan jika terdapat sebarang kesangsian semasa pengakuan itu dibuat atau dirakamkan.

Semasa menggulung keterangan, Hakim Abdul Hamid berkata bahawa nampaknya pelbagai perkara luar biasa berlaku berhubung tangkapan Sukma dan pengakuannya, sebelum dan selepas pengakuan itu dibuat.

Pengakuan itu dibuat 10 hari selepas soal siasat intensif dilakukan dan 12 hari selepas penahanannya (sehingga tarikh dia membuat kenyataan itu kepada seorang majistret), sedangkan pada asalnya dia ditangkap sebagai seorang saksi dan disoal siasat sebagai seorang pesalah dan akhirnya menjadi orang tertuduh.

Hakikatnya ialah dia dihadapkan ke mahkamah dua hari selepas itu kerana membenarkan Anwar meliwatnya, dan catatan mengenainya dikemukakan sebagai bukti dalam perbicaraannya.

* Mahkamah juga mendapati bahawa Azizan adalah seorang yang bersubahat. Oleh itu, keterangan sokongan mengenai perwatakan yang menyakinkan dan tidak dapat ditolak, adalah diperlukan.

Berdasarkan keterangan Azizan sendiri, dia diliwat 10 hingga 15 kali di pelbagai tempat termasuk di rumah Anwar dalam tempoh beberapa tahun. Dia tidak pernah membuat sebarang laporan, tidak pernah mengadu mengenainya dan tidak segera meletak jawatan daripada pekerjaannya selepas dia diliwat buat pertama kalinya.

Walaupun keterangan Dr Mohamed Fadzil Man yang memeriksa Sukma pada 10 Nov 1994 dan bekas Ketua Polis Negara Tun Haniff Omar dan perilaku Anwar mengesahkan penglibatan Anwar dan Sukma dalam kegiatan homoseksual, keterangan seperti itu tidak menyokong cerita Azizan bahawa dia diliwat di tempat dan pada masa dan tarikh seperti yang disebut dalam tuduhan.

Tanpa keterangan sokongan, adalah tidak wajar untuk menghukum mereka semata-mata berdasarkan keterangan seorang yang bersubahat melainkan jika keterangannya begitu meyakinkan atau sebab lain yang boleh diberi pertimbangan khas tetapi ini tidak ditemui oleh mahkamah.

Dalam penghakimannya, Hakim Abdul Hamid berkata undang-undang yang berkaitan itu memerlukan pihak pendakwaan membuktikan kesnya tanpa sebarang keraguan munasabah sebelum memanggil tertuduh membela diri.

Beliau berkata mahkamah mendapati bahawa Mahkamah Tinggi telah terkilaf dengan memanggil kedua-dua tertuduh membela diri, dan sepatutnya, mereka dibebaskan di akhir kes pendakwaan.

Berikut adalah antara sebab-sebab yang diberikan oleh Hakim Abdul Hamid:

* Bahagian penting kesalahan itu tidak dibuktikan oleh pihak pendakwaan, kerana Azizan, satu-satunya sumber mengenai tarikh kesalahan itu, menunjukkan dia tidak konsisten dan bercanggah semasa memberikan keterangan mengenai isu itu, dan dengan itu menjadikan beliau seorang saksi yang tidak boleh dipercayai.

Keterangan Azizan mengenai tarikh kejadian itu disangsikan kerana dia memberikan tiga tarikh berbeza melibatkan tiga tahun berlainan -- dua yang pertama masing-masingnya merangkumi tempoh satu(bulan dan yang satu lagi meliputi tempoh tiga bulan.

Dalam tuduhan bertarikh 5 Okt 1998 terhadap Anwar berkaitan Tivoli Villa, tarikh kesalahan dilakukan yang diberikan oleh Azizan adalah Mei 1994.

Apabila Sukma didakwa pada 23 April 1999, tarikh kesalahan yang dinyatakan ialah Mei 1992 dan tuduhan terhadap Anwar dipinda dari Mei 1994 kepada Mei 1992.

Pada 7 Jun 1999, tuduhan-tuduhan itu sekali lagi dipinda dari Mei 1992 kepada "antara Januari dan Mac 1993".

* Pengakuan Sukma tidak boleh diterima kerana ia seolah-olah tidak dibuat secara sukarela. Jika diterima sekalipun, ia tidak akan menyokong tarikh kesalahan itu didakwa dilakukan.

Hakim Rahmah pula dalam penghakiman berbezanya, berkata walaupun terdapat percanggahan dalam keterangan Azizan berhubung tarikh kesalahan itu dilakukan, itu tidak sewenang-wenangnya menjadikan Azizan seorang saksi yang tidak boleh dipercayai dan keseluruhan keterangan mengenai ceritanya tidak dapat diterima.

Percanggahan itu tidak memudaratkan kes pendakwaan memandangkan dalam kesalahan seksual, tarikh bukannya intipati penting dalam pertuduhan.

Mengenai isu sama ada Sukma membuat pengakuan secara sukarela, hakim itu mendapati tidak ada sebab yang kuat untuk menolak keputusan Hakim Mahkamah Tinggi dan juga Mahkamah Rayuan.

Beliau bersetuju bahawa butiran dalam pengakuan itu mestilah diberikan secara sukarela dan juga bersetuju dengan keputusan Hakim Mahkamah Tinggi bahawa Azizan bukan seorang yang bersubahat.

Tidak ada apa-apa yang menunjukkan Azizan "akur sepenuhnya dengan niat jahat seorang yang lain untuk satu tempoh tertentu, sehinggalah dia mulai bimbang atau kerana sebab lain, menentang bekas rakannya dan memberikan maklumat mengenainya."

Hakim Rahmah berkata beliau berpendapat Azizan bukannya seorang yang bersubahat tetapi seorang mangsa rogol dan malu serta takut membuat laporan terhadap kedua-duanya.

Oleh itu, katanya, memandangkan Azizan bukan seorang yang bersubahat, keterangan sokongan tidak diperlukan bagi mahkamah membuat keputusan bahawa Azizan boleh dipercayai. (Utusan Malaysia, 2/9/2004)